%0 Journal Article
%T Ranonovovjekovna melioracija, protomoderne migracije i ekonomski razvoj vranskog posjeda
%A Mlinari£¿
%A Dubravka
%A £¿upari£¿-Ilji£¿
%A Drago
%J -
%D 2017
%R 10.11567/met.33.1.2
%X Sa£¿etak U radu se autori fokusiraju na lokalne i prekograni£¿ne migracijske procese u sjevernoj Dalmaciji i njihov utjecaj na razvoj vranskog feuda tijekom 17. i 18. stolje£¿a. Nakon kvalitativne analize demografske, crkvene i kartografske arhivske gra£¿e uspostavljena je veza izme£¿u ekonomskih i okoli£¿nih procesa i razvoja u nizinskome mo£¿varnom pograni£¿ju, u odnosu spram prirodne osnove, geostrate£¿ke pozicije te komunikacijsko-komercijalnoga i (i)migracijskog potencijala prostora. U radu se poku£¿ava odgovoriti i na pitanje je li se privatni pothvat melioracije posjeda obitelji Borelli pokazao ekonomski uspje£¿nim ili pak avanturisti£¿kim eksperimentom u okolnostima neuspje£¿ne sesilizacije doseljenog stanovni£¿tva iz Bukovice. Pritom protomoderne lokalne migracije Morlaka rezultiraju njihovim anga£¿manom na isu£¿ivanju mo£¿vara i blata, uz ve£¿ postoje£¿u ulogu u obrani Novoga i Najnovijega mleta£¿kog posjeda od eventualnih ponovnih osmanskih upada. Iako njihovo doseljavanje nema okoli£¿ni predznak, u kona£¿nici su oni melioracijom izmijenili okoli£¿ Kotara, usprkos £¿injenici da je ratarska ekonomska eksploatacija ostala nerazvijena, dok je prevladavaju£¿e sto£¿arenje na plodnoj i melioriranoj zemlji predstavljalo ekonomski neracionalno iskori£¿tavanje zemlje. Na£¿in na koji je ravnokotarski kraj demografski, pa i ekonomski profitirao od redistribucija stanovni£¿tva iz zale£¿a dio je odgovora na demografsku devastaciju izazvanu osmanskim ratovima po£¿etkom ranoga novog vijeka, pusto£¿enjem te okoli£¿nim pritiskom na mo£¿varno zemlji£¿te nakon mleta£¿ke rekonkviste. Nizinski je okoli£¿ izmijenjen melioriranjem zapu£¿tenih vodotoka, £¿ime je £¿ovjek ponovno, prvi put nakon antike, intenzivnije zadirao u okoli£¿. Ishod toga ranonovovjekovnog sraza ekonomskih i okoli£¿nih interesa na ograni£¿enom prostoru vranskog feuda rezultirao je zna£¿ajnim razlikama u kvaliteti i predznaku razvoja u kratkoro£¿noj u odnosu na dugoro£¿nu perspektivu
%K migracije
%K Rani novi vijek
%K melioracija
%K okoli£¿
%K sjeverna Dalmacija
%K ekonomski razvoj
%K demografski razvoj
%U https://hrcak.srce.hr/index.php?show=clanak&id_clanak_jezik=272803