Stuifmeelmorfologie van Prototulbaghia Vosa: ’n Vergelykende palinologiese studie van die Alliaceae in Suider-Afrika

Die Suider-Afrikaanse Alliaceae Borkh. word verteenwoordig deur vier genera (Allium L., Nothoscordum Kunth, Tulbaghia L. en Prototulbaghia Vosa) en 28 spesies. Die stuifmeelmorfologie van die bedreigde monotipiese genus Prototulbaghiais onbekend en nog nooit gedokumenteer nie. ’n Vergelykende studie van die stuifmeelmorfologie van P. siebertii Vosa, Nothoscordum borbonicum Kunth, Tulbaghia simmleri P. Beauv. en T. Violaceae Harv. word in hierdie artikel aangebied. Stuifmeel is met behulp van skandeerelektron- en ligmikroskopie ondersoek. Die stuifmeelmorfologie van die spesies is perprolaat en monosulkaat, en die oppervlakskulptuur is geretikuleer en heterobrogaat. Prototulbaghia siebertii se stuifmeel vertoon egter ’n unieke eienskap, aangesien die korrels in die breedte vou sodat die verste punte bymekaarkom en die korrels dus driehoeking en disulkaat vertoon. Hierdie vouing kan moontlik toegeskryf word aan die proses van harmomegatie, of ’n nog onbekende gebeurtenis wat tydens die ontwikkeling van die stuifmeelkorrel plaasvind. Die verskynsel sal egter verder ondersoek moet word om die oorsaak van die vouing te bepaal en vas te stel of dit ’n unieke taksonomiese kenmerk is wat tot die genus beperk is en om te bepaal of dit, wat die Alliaceae betref, van evolusionêre belang is.Pollen morphology of Prototulbaghia Vosa: A comparative palynological study of the Southern African Alliaceae. The Southern African Alliaceae Borkh. is represented by four genera (Allium L., Nothoscordum Kunth, Tulbaghia L. and Prototulbaghia Vosa) and 28 species. The pollen morphology of the endangered monotypic genus Prototulbaghia has not been described before. A comparative study of the pollen morphology of Prototulbaghia siebertii Vosa, Nothoscordum borbonicum Kunth, Tulbaghia simmleri P.Beauv. and T. violaceae Harv. is presented in this article. Scanning electron microscopy, as well as light microscopy, were used to examine the pollen. The pollen morphology of the species can be described as perprolate and monosulcate, and the surface sculpture as reticulate and heterobrochate. However, the pollen of Prototulbaghia siebertii displays a unique characteristic as the grains are folded in their breadth with the tips touching, hence causing the grain to display a triangular and disulcate appearance. It might be possible to ascribe this fold to the process of harmomegathy or a still unknown event that occurs during the development of the pollen grain. This phenomenon should be further investigated to determine the cause of folding and whether it is a unique taxonomic characteris